خواص عناب

مقدمه ای بر خواص عناب میوه ای سراسر مفید:

اخیراً که افراد با خواص مواد غذایی بیشتر آشنا شده اند و گرایش به داروهای گیاهی بیشتر و تمایل به مصرف داروهای شیمیایی کمتر شده است، افراد بیشتری در جستجوی خواص مواد غذایی سالم و داروهای گیاهی برآمده اند؛ عناب نیز از این قاعده مستثنا نیست. احتمالاً شما هم شنیده باشید که مواد غذایی قرمز رنگ خواص زیادی دارند، از جمله خواص آنتی اکسیدانی! بله درست است. عناب هم قرمز رنگ است، اما آیا از خواص عناب، به طور کامل باخبر هستید؟

آیا خاصیت آن را می دانید و از فواید عناب، به درستی اطلاع دارید؟ ما در این مقاله قصد داریم تا در مورد این ماده غذایی و گیاهی پرفایده صحبت کنیم و با هم بیشتر به خاصیت عناب، پرداخته و مصرف آن را حتی هرازگاهی هم که شده در دستور مواد غذایی مصرفی خود قرار دهیم؛ پس همراه ما باشید.

عناب چیست و چه ویژگی هایی دارد؟

خیلی از خوراکی ها و مواد غذایی که خواص بسیاری نیز دارند، در سفرۀ غذایی ما جا ندارند و تا وقتی به دلیل یک مشکل خاص در سلامتی خود مجبور به استفاده از  آن ها نشده ایم، به سراغ شان نمی رویم. یکی از این مواد غذایی پرخاصیت، عناب است.

رنگ قرمز رنگ تیرۀ آن به صورت عنوانی در تعیین رنگ یک شیء یا لباس به کار می رود، به عنوان مثال ماشین عنابی رنگ، اما خودش کمتر مورد توجه قرار می گیرد. این میوه پرخاصیت در راستۀ گل سرخ سانان و در تیرۀ سنجدیان قرار گرفته و بومی مناطق گرمسیر و خشک است.

احتمالاً خاستگاه آن هندوستان و مناطقی از آسیای میانه، کره و چین است. در چین از زمان های بسیار دور، از عناب در طب چینی استفاده می شده است و به دلیل خواص عناب، به عنوان دارو، طعم دهنده و افزودنی، علاوه بر خوراک مستقیم آن، مصرف می شود.

کشور ما ایران، از نظر تولید عناب در جهان دارای رتبۀ دوم بوده و استان خراسان جنوبی، قطب اصلی تولید این میوه در کشور است. عناب که در دنیا به خرمای چینی هم معروف است، دارای درختی با شکل نامتقارن است که در برخی اوقات تا ارتفاع 10 متر رشد می کند.

برگ های سبز رنگ بیضی شکل کوچک با لبه های دندانه دار و ناصاف دارد. میوۀ قرمز رنگ عناب، به شکل خام، خشک شده، بخارپز و دمنوش استفاده می شود. میوۀ عناب در ابتدا سبز رنگ است که با فرارسیدن پاییز میوۀ رسیدۀ آن به رنگ قرمز درآمده و مزه ای شیرین داشته و خواص دارویی بسیار دارد.

ارزش غذایی و خواص عناب:

میوۀ عناب دارای کالری بسیار کمی بوده که به واسطه ویتامین ها و مواد معدنی فراوان بسیار پر خاصیت می باشد. در 100 گرم عناب که حدود 3 عدد می شود، این ویتامین ها و املاح غذایی وجود دارند؛

• پروتئین: /21 گرم
• کربوهیدرات: 20 گرم
• فیبر: 10 گرم
• چربی: 0 گرم
• پتاسیم: 5% از میزان مصرف روزانه یا 250 میلی گرم
• ویتامین C: %77 از میزان مصرف روزانه یا 69 میلی گرم
• کالری: 79 کیلوکالری

خواص عناب را بشناسید:

اگر بخواهیم به فواید عناب، بپردازیم، برای آن می توانیم موارد بسیاری را ذکر کنیم که در زمینۀ سلامتی برای ما قابل توجه است. این میوۀ قرمز رنگ کوچک، فواید بسیار زیادی دارد. میوۀ عناب به صورت خشک یا دمنوش و همچنین به شکل شربت مصرف می شود. علاوه بر این دارای خواص دارویی نیز هست که در تهیه و مصرف داروها به کار می رود.

جالب توجه این است که میوۀ عناب حاوی میزان زیادی ویتامین C بوده که همین موضوع باعث شده است که خواص آنتی اکسیدانی زیادی داشته باشد. میزان زیاد پتاسیم یکی دیگر از خواص عناب، است که در همین راستا، فواید زیادی را ایجاد می نماید.

همچنین کربوهیدرات هایی که در این میوه وجود دارند، شامل قندهای طبیعی هستند. کالری پایین عناب و نداشتن چربی، در کنار داشتن میزان بالایی ویتامین C و پتاسیم، باعث می شود تا فواید زیادی برای بدن ما داشته باشد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

شاید علاقه مند باشی که نهال گردویی با 300 کیلو باردهی در سال بخری!

اونوقت می تونی فقط با کلیک روی عبارت (خرید نهال گردو) لیست 17 رقم نهال گردوی پربار رو مشاهده و جهت تمایل با تماس تلفنی سفارشت رو ثبت کنی!

نقش آنتی اکسیدان در خواص عناب:

عناب، سرشار از آنتی اکسیدان هایی است که شامل پلی ساکاریدها، فلانوئیدها و اسیدهای تری ترپنیک می شود. آنتی اکسیدان ها از فعالیت رادیکال های آزاد در بدن ما جلوگیری کرده و مانع از بروز آسیب های ناشی از آزاد شدن رادیکال های آزاد می شوند.

رادیکال های آزاد باعث بروز برخی بیماری ها از جمله؛ دیابت، سرطان ها و بیماری های قلبی عروقی می گردند. رادیکال های آزاد باعث بروز التهاب و استرس در بدن، به ویژه در اعضایی مانند کبد می شوند و حضور آنتی اکسیدان هایی مانند فلانوئیدها، این التهاب و استرس را در بدن کاهش می دهند. جالب اینکه عمدۀ خواص عناب، به دلیل وجود میزان بالای آنتی اکسیدان های آن است.

خاصیت عناب در بهبود عملکرد مغز و بهبود خواب:

فواید عناب؛ آن را به عنصری مؤثر در درمان های طب های مکمل مانند همیوپاتی تبدیل کرده است. دارا بودن میزان زیادی از آنتی اکسیدان، این میوه را دارای خواص درمانی ویژه کرده و حضور آنتی اکسیدان های قوی در آن، باعث شده تا تأثیرات مهمی در عملکرد مغز و بهبود خواب داشته باشد.

در آزمایش های انجام شده در آزمایشگاه، مشخص شده است که میوۀ عناب در عمیق شدن خواب و بهبود کیفیت آن مؤثر است. خواص ضد اضطرابی آن باعث افزایش آرامش و کاهش استرس می گردد.

خواص عناب با وجود آنتی اکسیدان باعث کاهش اثرات رادیکال های آزاد می شوند، از سلول های سیستم عصبی و مغز محافظت کرده و از تأثیرات مخرّب رادیکال های آزاد بر این سلول ها می کاهند.

در آزمایشات، مشخص شده است که مصرف عناب تا حدودی از زوال عقل و بروز آلزایمر جلوگیری می کند؛ با این حال تحقیقات بیشتر مورد نیاز است.

خواص عناب برای مبارزه با سلول های سرطانی:

وجود ویتامین C و آنتی اکسیدان های موجود در عناب، موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می شود. فلانوئیدهایی مانند کوئرستین، باعث کاهش سطح استرس اکسیداتیو که در اثر فعالیت رادیکال های آزاد در سلول ها ایجاد می شود، می گردند.

استرس اکسیداتیو باعث تخریب غشای سلول ها، پروتئین ها و حتی DNA سلول ها و در نهایت نابودی سلول ها خواهد شد. با افزایش استرس اکسیداتیو و مواد سمی در سلول ها، آنتی اکسیدان ها باعث حفظ تعادل دوباره در سلول ها و در بدن شده و به بدن در دفع سموم و کاهش استرس اکسیداتیو و اثرات سوء رادیکال های آزاد کمک می کنند.

 سلول های سرطانی نیز در اثر افزایش استرس اکسیداتیو و تجمع مواد سمی در بدن و از بین رفتن سلول ها شروع به فعالیت کرده و گسترش پیدا می کنند. ترکیبات موجود و خواص عناب، و حتی برگ سبز آن، می تواند پروتئینی نظیر کیناز را فعال کند که این پروتئین آنزیمی است که فعالیت درون سلولی را تنظیم می کند.

اسید بتولینیک که در عناب وجود دارد، دارای خواص ضد التهابی بسیار قوی است و به عنوان یک متابولیت ثانویه، نقش ضد توموری مؤثری دارد. این ماده با داشتن خاصیت آنتی آنژیوژنیک می تواند از پیشرفت و رشد سلول های سرطانی جلوگیری نماید.

ویژگی ضد رگ زایی اسید بتولینیک از خواص عناب، رسیدن مواد غذایی و اکسیژن به سلول های سرطانی جلوگیری می نماید و مانع گسترش  آن ها می گردد. از جملۀ فرآیندهای سلولی می توان به مکانیسم هایی اشاره کرد که مربوط به رشد، بقاء و تحرک سلول است.

تمامی این فرآیندها به تقویت سلول ها، خصوصاً سلول های سیستم دفاعی و ایمنی بدن منجر گردیده و از بروز بیماری هایی نظیر سرطان جلوگیری می نمایند. در آزمایشات انجام شده، تأثیر عصارۀ عناب بر انواع سرطان های روده بزرگ، سینه، کبد، تخممدان، دهانۀ رحم و پوست مشاهده شده است.

خواص عناب در کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی:

با حضور ویتامین C و آنتی اکسیدان ها، سموم زاید بدن دفع شده و استرس اکسیداتیو کاهش می یابد. از سوی دیگر پلی ساکاریدهای عناب که قندهای طبیعی با خواص آنتی اکسیدانی هستند، رادیکال های آزاد را دفع و مواد و سلول های مضر را خنثی و التهابات را کاهش می دهند.

فیبر میوه از خواص عناب که برای خنثی سازی ترکیبات مضر در بدن بسیار مفید می باشد. در آزمایشی که توسط محققان صورت گرفت مشخص شد که عصارۀ عناب، باعث تقویت عملکرد سلول های کُشنده یا یاخته ها و لنفوسیت های کُشنده در سیستم ایمنی بدن می شوند.

در بیماری های عفونی و سرطانی یا بیماری های خود ایمنی و سندرم های نقص سیستم ایمنی، ما شاهد نقص یا کاهش عملکرد لنفوسیت های کُشنده در بدن هستیم.

تأثیر خواص عناب بر تقویت هضم در دستگاه گوارش:

کربوهیدرات موجود در عناب، حاوی میزان زیادی فیبر است که می تواند در هضم غذا در دستگاه گوارش مفید باشد. به دلیل داشتن فیبر بالا، دفع باقی مانده مواد در روده تسهیل شده و همین وضعیت به برطرف شدن یبوست یا پیشگیری از بروز آن کمک می کند.

علاوه بر موارد گفته شده، عصاره عناب به تقویت پوشش معده و دستگاه گوارش کمک کرده و در از بین رفتن آسیب های ناشی از زخم و یا فعالیت باکتری های مضر در دستگاه گوارش مؤثر است. در تحقیقی که  روی خواص عناب صورت گرفت، در آزمایشات انجام شده دیده شد که پلی ساکاریدهای عناب با تقویت روده، در رفع مشکلات ناشی از کولیت روده تأثیر داشته و باعث افزایش باکتری های مفید در روده می گردند.

فواید عناب و کنترل فشار خون بالا:

به دلیل دارا بودن مقادیر زیادی از پتاسیم و همچنین آنتی اکسیدان هایی نظیر کوئرستین و آلکالوئیدهایی مانند تریگونلین، مصرف عناب باعث کاهش فشار خون شده و از عروق در کل بدن محافظت می نماید.

در تحقیقات مشخص شده است فلانوئیدهایی مثل کوئرستین می توانند در بر جریان خون اثرات مثبت داشته و سلامت دیوارۀ نازک مویرگ های خونی را حفظ کنند.

خواص عناب؛ با افزایش نیتریک اکساید باعث کنترل فشار خون در اعضای بدن شده و از بروز سکته  بویژه سکته مغزی که با بالا رفتن فشار خون و آسیب به مویرگ های مغزی رخ می دهد، جلوگیری می کند.

خاصیت آنتی باکتریایی و ضد التهابی عناب:

در کنار تمام خواص عناب و مواد موثر، اسید بتولینیک، ماده ای است که اثر ضد باکتری و ضد التهابی قوی دارد. طبق تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده است، اسید بتولینیک و مشتقات آن دارای خواص ضد باکتریایی، ضد انگلی، ضد توموری و ضد التهابی قوی هستند.

این ماده که به عنوان متابولیت ثانویه شناخته شده است و در گیاهان مختلفی از جمله عناب وجود دارد، چنان خواص دارویی و ضد التهابی شدید دارد که در مهار ویروس HIV نیز مؤثر است.

خاصیت آنتی اکسیدانی قوی اسید بتولینیک آن را به یک مادۀ مؤثر تبدیل کرده که با ویژگی ضد التهابی خود، از بروز بسیاری از مشکلات در بدن جلوگیری می نماید، خصوصاً مشکلاتی که باعث بروز التهاب در اندام های مختلف می شوند. به دلیل داشتن خواص ضد التهابی و سم زدایی، مصرف عناب در حفظ سلامت کبد نیز بسیار مؤثر است.

فواید عناب به عنوان ضد آلرژی و ضد سرفه:

از دیگر خواص عناب، می توان به خاصیت ضد آلرژی آن پرداخت. عناب دارای خاصیت آنتی هیستامینی بوده و با داشتن ماده ای به نام بروملین در خود، دستگاه تنفسی را پاکسازی کرده و تمام ترشحات مخاطی را در سینوس ها و دیگر مجاری تنفسی کاهش داده و پاک می نماید. در نتیجه علاوه بر داشتن خاصیت آنتی هیستامینی، ضد سرفه نیز هست.

در بدن انسان، سلول های ماست (mast) ، مسئول ترشح موادی هستند تا سیستم ایمنی را تحریک کرده و واکنش به محرک های گوناگون نشان دهند. در برخی موارد، فعالیت بیش از حد این سلول ها باعث بروز آلرژی می گردد. به این حالت سندرم فعال سازی ماست سل گفته می شود.

مواد آنتی هیستامینی موجود در عناب، این وضعیت را به حالت تعادل درآورده و واکنش های آلرژیک را کنترل می کنند.

خواص عناب و دیابت:

گفتیم که عناب با داشتن خواص آنتی اکسیدانی خود، اثرات مخرّب رادیکال های آزاد را در بدن کاهش داده و از بین می برد. رادیکال های آزاد که باعث افزایش سطح استرس اکسیداتیو در بدن می گردند، عامل ایجاد بیماری ها و مشکلاتی نظیر مشکلات قلبی عروقی، سرطان ها و دیابت در بدن هستند.

داشتن مواد آنتی اکسیدانی فراوان از خواص عناب و فلاونوئیدها و پلی ساکاریدهای مختلف و داشتن فیبر بالا، می تواند مانع بروز دیابت شود.

قندها و فیبرهای طبیعی موجود در عناب با مسدود کردن جذب غیر طبیعی گلوکز، کاهش سرعت آزادسازی آن در خون و افزایش حساسیت بدن به انسولین و جلوگیری از ایجاد اشتهای کاذب، تا حدود بسیار زیادی از بروز دیابت جلوگیری کرده و حتی مصرف آن در کنترل قند خون، به افراد دیابتی کمک می کند.

خواص عناب در سلامت استخوان ها و جلوگیری از بروز پوکی استخوان:

از جمله خاصیت های عناب، داشتن مقادیر بالایی از املاح و مواد معدنی مختلف نظیر پتاسیم، منگنز، مس و منیزیم است. این مواد در استحکام استخوان ‎ها و سلامت  آن ها نقش مهمی دارند. به ویژه در افراد مسن که عموماً در معرض ریسک ابتلا به پوکی استخوان هستند، مصرف عناب می تواند در داشتن استخوان های مستحکم تر به  آن ها کمک کند.

جلوگیری از عوارض افزایش سن و روند پیری با خواص عناب:

با وجود فواید آنتی اکسیدانی و انواع ترکیباتی که از فعالیت و تجمع زیاد رادیکال های آزاد در بدن جلوگیری می کنند و همچنین مقادیر بالای ویتامین C که به عنوان ویتامین جوانی شناخته شده است.

خواص عناب؛ می تواند از بروز زودرس علائم پیری در بدن جلوگیری کرده و به حفظ سلامتی و شادابی پوست، مو و دیگر اعضاء و جوارح کمک نماید.

عناب دارای آلکالوئیدها و ساپونین هایی است که به راحتی سموم و مواد زائد موجود در خون را جذب و دفع می کنند و به این ترتیب یکی از سم زداهای طبیعی در بدن است که با همراهی ویتامین C، به حفظ سلامتی و جوانی در بدن کمک می کند.

نتیجه گیری و جمع بندی درباره خواص عناب:

سعی بر آن شد تا خاصیت عناب، معرفی شده و از فواید عناب، در این مجال صحبت شود. اما خواص این میوۀ پرخاصیت بیش از این ها بوده و تحقیقات بسیاری در حال انجام است. عناب در دیگر کشورها نیز طرفداران زیادی داشته و مصارف گوناگونی دارد.

از این میوه در تهیۀ خوراکی های مختلف استفاده می شود و علاوه بر میوۀ تازه یا خشک شدۀ آن، از سرکۀ عناب گرفته تا مربای عناب، تولید شده و مصرف می شود.

حتما نکات و دیدگاه های خود را پیرامون خواص عناب، در قسمت نظرات برای ما به اشتراک بگذارید.