کاشت درخت گوجه سبز: برسی سیر تا پیاز پرورش نهال گوجه سبز

آشنایی با کاشت نهال گوجه سبز:

یکی از انواع میوه ی محبوب که در فصل بهار و تابستان با مقادیر مناسب نمک مصرف می‌شود، محصولات درخت گوجه سبز یا آلوچه است. گفته می‌شود که این گیاه، بومی اروپا بوده، البته بسیاری بر این باورند که از ایران و سوریه به یونان وارد شده است. این گیاه با میوه‌های کوچک، آبدار، ترد، شیرین یا ترش و به رنگ سبز است. کاشت نهال گوجه سبز به صرفه است.

همچنین به سرعت و از سومین سال شروع به باردهی می‌ نماید. البته عمر مفید این گیاه تا همان بازه 20 سالگی عنوان شده است. رنگ محصول درختان گوجه سبز، بسته به نژاد آن ارغوانی، قرمز، نارنجی، سبز یا زرد است.

انواع روش کاشت درخت گوجه سبز:

بدیهی است که برای باغداران آشنایی با بهترین روش کاشت گوجه سبز، اهمیت فراوانی دارد. پر استفاده‌ ترین روش گسترش درخت گوجه سبز، از نحوه ی پیوند عنوان می‌شود. برای این منظور از درختان با کیفیت، به‌عنوان پیوندک استفاده کرده و آلوچه روی پایه‌ی مناسب پیوند زده می‌شود. اگر خاک محل کاشت سنگین و مرطوب باشد، پایه آلو بهترین گزینه برای این کار است و در خاک‌ های قلیایی و یا آهکی از پایه‌های دو رگه‌ گیری بادام و شلیل استفاده می‌شود.

البته هلو نیز می‌ تواند گزینه‌ ی مناسبی برای پایه این گیاه باشد. کاشت هسته (Greengages) برای به دست آوردن پایه کاربرد دارد. از این رو رسیدن میوه روی درخت اهمیت فراوانی می‌یابد. پس از چیدن آن قسمت گوشتی جدا شده و هسته کاملاً شسته می‌شود. پس از قرارگیری بذرها در مکانی خشک با دمای معمولی، رطوبت آن به کلی از دست می‌رود. سرمادهی برای هسته نیز به منظور کسب توانایی جوانه‌زنی در روند کاشت گوجه سبز ضروری است.

نحوه کاشت درخت گوجه سبز:

برای این منظور دو طریق کشت با هسته و پیوند زدن وجود دارد. کیفیت هسته برای کاشت پیش‌تر عنوان شد، پس از تهیه هسته با کیفیت لازم است تا آن را در خاکی مناسب، گرم و روشن و به دور از نور خورشید کاشت. در حالت پیوند زدن که مطلوب‌ ترین و کاربردی‌ ترین نحوه ی آن است در مرحله پوست انداختن برای کاشت درخت گوجه سبز، پیوندک به دست می‌آید. پیوندک از درختی با باردهی بالا و کیفیت میوه مطلوب به دست خواهد آمد.

فاصله و نکات لازم برای کاشت درخت گوجه سبز:

با توجه به نوع این میوه و میزان رشد، بهتر است کاشت درخت گوجه سبز در فاصله‌های 5 تا 6 متری یکدیگر صورت پذیرد. در صورت استفاده از بهترین بذرها و حفظ شرایط مناسب کاشت گوجه سبز، و نگهداری می‌توان حتی تا 35 تن در هر هکتار از این محصول را برداشت نمود. البته در ایران به دلیل استفاده از شیوه‌ های سنتی کشاورزی، میزان معمول باردهی آن در بهترین حالت در حدود 3 تا 7 تن در هر هکتار است.

فصل مناسب کاشت گوجه سبز:

این گونه گیاهی در مقابل سرما مقاومت خوبی از خود به اجرا می گذارد اما در مقابل، تحمل زیادی در برابر گرما ندارد. از این رو نیاز آبی و سرمایی بالایی دارد. بهترین فصل کاشت نهال گوجه سبز در پاییز، در ماه‌های آبان و آذر عنوان می‌شود. گذراندن دوره زمستان برای این گیاه به معنای رشد بهتر و سریعتر آن خواهد بود. شکوفه‌های زیبای این درخت پیش از شروع فصل بهار بر روی درخت خودنمایی می‌کنند.

متعاقب آن در فصل بهار و تابستان پس از رسیدن میوه، روند برداشت میوه آغاز می‌شود. لازم به یادآوری است که این میوه‌ها در ابتدا سبز رنگ هستند و پس از گذشت زمان، از ترشی آن کاسته و رنگی متمایل به زرد و قرمز می‌یابند.

آیا پرورش درخت گوجه سبز در باغچه امکان پذیر است؟

برای برخی که به میوه این گیاه علاقه دارند، امکان کاشت آن در گلدان و یا باغچه‌های منازل را ارزیابی می‌کنند. لازم به توضیح است که باید از انواع مناسب آن برای منظور کاشت نهال گوجه سبز استفاده نمود. رعایت شرایط آب و هوایی، جنس خاک، کود، هرس و مراقبت‌ها در دوره برداشت اهمیت بسیاری دارد.

باغداری و مراقبت‌های لازم از آفات و بیماری‌های درختان گوجه سبز:

در مرحله کاشت درخت گوجه سبز؛ مراقبت‌ های داشت اهمیت بسیاری در بهبود بارداری و افزایش طول عمر گیاه دارد. برای مقابله با زنبور گوجه، مبارزه شیمیایی پیشنهاد می‌گردد. البته این امر باید با هماهنگی از طریق کارشناسان حفظ نباتات و نیز کلینیک‌های گیاه پزشکی صورت پذیرد. برای استفاده از سموم دفع آفات، اطلاع از میزان دقیق آن حائز اهمیت است.

همچنین شته‌ها که نوعی حشرات مکنده هستند، در اواسط فروردین در پشت برگ‌ها و یا حتی روی شاخه‌های درخت قابل رویت هستند. تغذیه این حشرات از شیره گیاه، پیچیدگی برگ‌ها، سرشاخه‌ها، ترشح عسلک و دوده‌ای شدن برگ‌ها را منجر می‌شود که ریزش شکوفه‌ها و یا میوه‌های تازه را به همراه خواهد داشت.

از این رو به کارگیری حشرات شته خوار برای دفع این آفت نظیر کفشدوزک، زنبورها، مگس‌های پارازیت و بالتوری‌های شکارگر برای کنترل طبیعی آن جایگزین مناسبی برای محصولات شیمیایی خواهد بود. البته اگر کنترل آن با روش طبیعی ممکن نبود، استفاده از سپماشی به صورت مه‌پاشی با فشار اندک، راه حل جایگزین عنوان می‌شود. برای رفع شپشک‌ها از تنه این درخت گوجه سبز نیز مبارزه مکانیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

به این صورت که پاک کردن تنه‌ها و شاخه‌های اصلی با اسکاچ نرم و حذف سرشاخه‌های آلوده انجام می‌شود. در صورتی که این راه پاسخگوی مشکل نباشد، هم چنان استفاده از گزینه سموم شیمیایی به‌صورت کنترل شده امکان‌پذیر خواهد بود.

خاک مناسب رشد نهال گوجه سبز:

این گیاه در مقایسه با سایر نمونه‌های مشابه، مقاومت خوبی در برابر خاک‌هایی با ماهیت سنگین و مرطوب دارد و به رشد خود در این شرایط نیز ادامه می‌دهد. اما مطلوب‌ترین خاک برای کاشت نهال گوجه سبز، خاکی لمونی شنی و زهکشی شده است. تنها نوع خاک در رشد گوجه سبز تأثیرگذار نیست بلکه تغذیه مناسب خاک و داشتن مواد مغذی نیز اهمیت بسیاری دارد.

گرچه در کاشت درخت گوجه سبز؛ باید به غنای خاک و زهکشی اصولی آن توجه نمود اما در صورت اهمیت دادن به زهکشی، می‌توان در هر نوع خاکی، به کاشت آن مبادرت ورزید. در زمان کاشت بهتر است برای پر کردن گودال محل قرارگیری گیاه از مخلوط خاک معمولی، خاک برگ و ده درصد شن استفاده نمود.

نحوه‌ی آبیاری نهال و درخت بالغ گوجه سبز:

1. در حین کاشت نهال گوجه سبز؛ آبیاری منظم و عمیق اهمیت فراوانی دارد به دلیل آن که گیاه هنوز نا بالغ است.
2. در صورت عدم استفاده از روش‌های صحیح آبیاری می‌توان انتظار داشت که گیاه خشک شود یا ریشه‌های آن عمق بسیاری پیدا کند.
3. درخت بالغ این گیاه به آبیاری زیاد نیازی نخواهد داشت گرچه در این زمینه نباید غافل شد تا هم چنان گیاه با معضل خشکی مواجه نشود.
4. مشکل خشکی با دیدن کوچک شدن و چروک خوردن میوه‌ها قابل رویت خواهد بود.

قلمه‌زدن درخت گوجه سبز:

روند کاشت نهال گوجه سبز؛ اهمیت بسیاری در تکثیر آن دارد. از این رو رعایت نکات اصولی در این روش اهمیت بسیاری در باردهی و سوددهی آن خواهد داشت. باید پس از خرید نهال مطلوب، ریشه‌های گیاه درون سطل آب به مدت حداقل 2 ساعت قرار داده شوند. پس از این مرحله باید به بررسی ریشه برای حذف قسمت‌های نامعمول پرداخت. پخش ریشه‌ها و خلوت نمودن قسمت مرکزی گیاه به گردش اکسیژن در این قسمت منجر می‌شود. در ادامه باید به حفر گودالی به پهنای دو برابر ریشه‌ها جهت کاشت درخت گوجه سبز اقدام نمود. این گودال باید با عمق اولیه گیاه در خاک همسان باشد.

با بررسی تنه درخت می‌ توان پی برد که عمق قرارگیری گیاه تا چه حدی بوده است. در ادامه درخت از سطل خارج شده و درون گودال قرار می‌گیرد. گرفتن نهال با یک دست و پر کردن گودال با دستی دیگر در این مرحله ضروری است. در این مرحله بررسی خاک اهمیت دارد. این ناحیه نباید خیلی گلی یا ماسه‌ای باشد.

هم چنین وجود مواد مغذی و یا لزوم افزودن خاک گلدان اولیه گیاه در این مرحله باید بررسی شود. ریشه‌ها باید تا پایین تنه به خوبی با خاک پوشانده شوند. از صاف بودن درخت پس از قرارگیری در خاک نیز باید اطمینان حاصل نمود.

پس از قرارگیری کامل نهال گوجه سبز در گودال، روند آبیاری آن آغاز می‌شود و روی خاک با یک لایه کاه مالچ پوشانده خواهد شد. در این مرحله نفوذ آب تا عمق مطلوب ضروری است. با بستن نهال تازه کاشت شده به یک چوب، پایداری و رشد آن کنترل می‌شود. در سال سوم یا چهارم و با قطور شدن تنه، دیگر به این پایه چوبی کمکی نیازی نخواهد بود.

نحوه‌ی کوددهی درخت گوجه سبز و بهترین کودهای شیمیایی و حیوانی برای آن:

نوع خاک در مرحله کاشت درخت گوجه سبز اهمیت بسیاری دارد. اگر خاک عاری از مواد مغذی باشد برای بهبود آن افزودن کود شیمیایی نظیر کلسیم آمونیوم نیترات و سوپر فسفات یا مواد غیر شیمیایی نظیر ترکیب خاک برگ و شن لازم خواهد بود.

باید این نکته را نیز به خاطر داشت که در این روند زمانی به افزودن کود به گیاه احتیاج خواهد بود که ضرورتی برای آن حس شود. این زمان را می‌توان با کاهش رشد و گلدهی گیاه سنجید. اگر به درخت سالم، کود افزوده شود باید انتظار آسیب دیدن آن را نیز در نظر داشت.

مهم ترین بیماری و آفات درخت گوجه سبز:

از جمله آفاتی که حین کاشت درخت گوجه سبز می‌توان با آن روبرو شد، کرم آلو، شپشک سان خوزه، زنبور سیاه گوجه، شته و کنه خواهند بود. بیماری‌هایی نظیر لکه برگی که منشایی باکتریایی یا قارچی دارند، پوسیدگی گل و میوه، پوسیدگی طوقه و یا قانقاریا نیز از آن جمله هستند.

کرم آلو، جوانه‌ها را در پروسه کاشت نهال گوجه سبز هدف قرار می‌دهد. این کرم‌ها از گوشت میوه تغذیه می‌کنند. شپشک سان خوزه با خرطوم خود، نسج گیاه را هدف قرار داده و به آن خسارت وارد می‌کند. زنبور سیاه گوجه نیز به وسیله لارو یا کرم آن از مغز و هسته این گیاه تغذیه می‌کند.

انواع هرس درخت گوجه سبز:

به‌منظور حذف شاخه‌های آفت زده و یا خشک، برای هوادهی بهتر گیاه، ایجاد تعادل بین شاخه‌ها و ریشه، جوان‌سازی درخت برای باردهی بهتر و بسیاری دلایل دیگر هرس نمودن درخت ضروری است.

از این رو پس از کاشت درخت گوجه سبز، تا سن پنجم احتیاج زیادی به هرس احساس نمی‌شود اما پس از اولین کاشت به سربرداری آن نیاز خواهد بود. هرس این درخت در حالت میانه بوده یعنی نه زیاد و نه کم است. ساقه‌های نرک، در رویش سالانه، سبز و منعطف می‌شوند که پس از انجام هرس‌های شدید این پدیده ظهور می‌کند. برای تحریک گیاه در صورت کاهش میوه دهی، سرزنی آن پس از چند سال باردهی اهمیت فراوانی دارد. لازم به تذکر است که کوددهی زیاد به همراه هرس شدید می‌تواند به کاهش باردهی و تولید بیش از اندازه شاخه‌های گیاه منجر شود.

انواع ارقام ایرانی و خارجی درخت گوجه سبز:

کاشت گوجه سبز؛ در صورتی برای باغداران با سوددهی همراه است که براساس نوع محصول، استفاده آن و با توجه به شرایط جغرافیایی و آب و هوایی محیط در نظر گرفته شود. ارقام مختلفی از گوجه سبز به فروش می‌رسد که از جمله آن می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• شهریار
• سرودی
• آذرشهر
• سبز ملایر
• سرخ اراک
• سلطانی
• سعدی
• اسراییلی
• ترکیه ای
• توسرخ

خواص و ویتامین‌های گوجه سبز:

از خواص کاشت درخت گوجه سبز؛ می‌ توان به خواص مسهلی میوه آن اشاره نمود. کاهش فشار خون، از بین رفتن رسوبات از خون انسان، تنظیم عملکرد روده‌ها، تعادل اسیدی و باز در خون و درمان حالت اسیدی آن، جلوگیری از چربی بالا، جلوگیری از پیری سلول‌ها برای کمک به شادابی پوست و سرطان از جمله خواص این گیاه است. طبق مطالعات انجام شده این میوه می‌تواند در درمان تومورها نیز اثر مثبت داشته باشد.

برای طعم‌ دهی به دهان نیز از میوه آن استفاده می‌شود. این میوه سرشار از اسید آسکوربیک است و برای افرادی که به نقرس دچار هستند، استفاده از آن مفید می باشد. در درمان شب کوری، روماتیسم و رفع کم خونی نیز نتایج مثبتی دارد. به دلیل ادرارآور بودن در بهبود عملکرد کلیه‌ها نیز تاثیر بسیاری خواهد داشت.

جمع بندی نهایی در رابطه با کاشت درخت گوجه سبز:

قرار دادن چند عدد گوجه سبز در کنار غذاهایی نظیر بادنجان، مرغ و … طعم دلنشینی به آن می‌بخشد. کاشت نهال گوجه سبز به دلیل خواص و ویتامین‌های آن برای باغداران اهمیت فراوانی دارد. آشنایی با شرایط کاشت، داشت و برداشت این گیاه میزان سوددهی را افزایش می‌دهد و به تولید و پرورش میوه با کیفیت آن منجر می‌شود.

اگر شما نیز از جمله باغداران پر سابقه در این زمینه هستید و یا به کاشت درخت گوجه سبز در باغچه خانه اکتفا نموده اید، با اشتراک‌گذاری تجربیات خود در این زمینه می‌توانید در بهبود شرایط پرورش آن به دیگران یاری رسانید. اگر از این گیاه برای مصارف شخصی و دارویی بهره می‌برید نیز می‌توانید نحوه استفاده و نوع اثربخشی آن را به دیگران بیاموزید.

منبع:

https://en.wikipedia.org/wiki/Greengage

https://realenglishfruit.co.uk/how-to-grow-greengages/