هر درخت گردو سالانه در حدود 30 الی 50 کیلوگرم گردو تولید می‌کند. به منظور تداوم باردهی، افزایش محصول با کیفیت و طول عمر هر چه بیشتر درخت؛ لازم است تا با رسیدگی به موقع، به تربیت و هرس آن توجه‌ای ویژه اختصاص یابد. تبر زدن درخت گردو یکی از آسان‌ترین و مؤثرترین روش‌ها در راستای رسیدگی به درخت و افزایش میزان سلامت و کمیت باردهی آن است.

در ادامه، به بررسی تشریحی  نحوه هرس، انواع روش‌های آن، فواید تبر زدن و شرحی تفصیلی از تبر زدن درخت گردو خواهیم پرداخت.

تبر زدن درخت چیست؟

هر آن چیزی که نیاز است تا در رابطه با تبر زدن درخت بدانید

هرس در درختان گردو به چه معناست و چه فوایدی دارد؟

به فرایندی که در طی آن، اندام‌های مختلف گیاه شامل: « ریشه، پوست، شاخه، برگ، گل یا میوه » با هدف افزایش رشد، کیفیت باروری، گلدهی و فرم دهی کامل یا جزئی طبق اصولی خاص بریده شود؛ هرس گفته می‌شود.

هدف از هرس درختان چیست؟

 به طور کلی، طبق اصول فیزیولوژیکی، هرس درختان تاثیر مضاعفی بر میزان کیفیت و کمیت باروری آنان دارد. با هرس صحیح درختان، تغذیه درخت به صورت هر‌چه بهتر انجام می‌گیرد چرا که به واسطه هرس، بخش‌های فوقانی گیاه می‌توانند تا با تغذیه از قسمت‌های زیرین، تغذیه‌ای بهتر داشته باشند. 

علاوه بر این، با هرس و تبر زدن درخت گردو، شیره گیاهی به بخش‌های مجاور می‌رسد و به همین منظور رشد سایر بخش‌ها نیز افزایش خواهد یافت. ضمناً، هرس مناسب درختان می‌تواند تاثیر به سزائی بر تبدیل جوانه‌های در معرض شیره خام به شاخه چوبی و جوانه‌های در معرض شیره پرورده به شاخه‌های میوه ساز داشته باشد.

تاثیر هرس بر افزایش شیره درخت

بررسی فواید شیره درخت بر رشد درخت گردو

هرس درختان با اهداف مختلفی انجام می‌گیرد که در این بخش به بررسی کلی آن خواهیم پرداخت. برخی از مهم‌ترین اهداف هرس و تبر زدن درخت گردو عبارتند از:

  • افزایش میزان رشد درخت
  • برقرار‌سازی تعادل میان رشد رویشی و زایشی درخت
  • افزایش کیفیت و کمیت باروری
  • تنظیم زمان گلدهی
  • افزایش زیبایی ظاهری درخت به واسطه فرم‌دهی و کوتاه کردن شاخه‌های اضافی
  • تسهیل عملیات باغبانی
  • افزایش استحکام درخت
  • جوان سازی و وادار کردن درخت به رویش شاخه‌های جدید ( با استفاده از پیشگیری از سال‌آوری )
  • ایجاد تعادل بین شاخه، برگ و ریشه درخت
  • حذف شاخه‌های بیمار، خشک و آفت زده
  • کاهش شیوع انواع بیماری به واسطه فراهم سازی شرایط ورود نور و هوا به تاج درخت و تمامی شاخه‌ها 
فواید هرس برای درختان

تاثیرات هرس بر درخت گردو

انواع هرس درخت گردو

علیرغم باور قدیمی باغداران، هرس درختان گردو نه تنها باعث خشک شدن درخت نخواهد شد؛ بلکه هرس صحیح این درختان می‌تواند بر حفظ کیفیت محصول، افزایش کمیت باردهی و تربیت درخت، تاثیری چشمگیر ایفا نماید.

به طور کلی، هرس درخت و تبر زدن درخت گردو در راستای دست‌یابی به دو هدف انجام می‌شود. اولین هدف، هرس تربیتی است که از این روش معمولاً روی درختان جوان و در راستای تحریک رشد عمودی درخت در جهت صحیح بهره گرفته می‌شود. 

مشاهده لیست قیمت خرید نهال گردو

دومین هدف از تبر زدن درخت، هرس باردهی می‌باشد. عموماً، این نوع از هرس بر اساس عادت باردهی درخت گردو روی بخش‌های مختلف آن از جمله: « ریشه،  پوست،  شاخه،  برگ، گل یا میوه » اعمال می‌شود.

انواع هرس درختان گردو

بررسی انواع هرس درخت گردو

هرس تربیت چیست و چه فوایدی دارد؟

در حالت کلی، اگر هرس تربیت نهال یا درختان جوان گردو به منظور تحریک رشد عمودی، افزایش استحکام و آماده‌سازی درخت برای تحمل بار سنگین درخت صورت گیرد؛ به آن « هرس ارتفاع » گفته می‌شود.

چنانچه از هرس درخت گردو به منظور توزیع انشعابات جهت دریافت حداکثر نور آفتاب و شکل‌دهی درخت ( به صورت پهن یا گرد ) بهره برده شود؛ به آن « هرس تاج » گفته خواهد شد.

هرس تربیت نوعی ترکیبی از « سربرداری و تنک شاخه‌ها » است که علاوه بر جنبه فرم دهی و زیباسازی درختان گردو؛ از آن به منظور افزایش میزان باردهی، بهبود کیفیت محصول و جلوگیری از بیمار شدن درختان نیز استفاده می‌شود.

هرس تربیت نقش موثری بر افزایش طول عمر مفید درخت حیاتی ایفا می‌کند. این هرس با تنظیم انشعابات روی تنه درخت می‌تواند تا از دسترسی درخت به حداکثر میزان نور و هوا اطمینان حاصل نماید.

تفاوت هرس ارتفاع و تاج

بررسی جامع تفاوت هرس ارتفاع و تاج

هرس باردهی چیست و به چه روش‌هایی انجام می‌شود؟ 

هرس باردهی که بر نواحی: « ریشه، پوسته، شاخه، برگ، گل یا میوه » انجام می‌گیرد بر باروری درخت تمرکز دارد. در این روش از هرس، اعضای بارور تقویت شده و محصولات به صورت متعادل در تمامی شاخه‌های درخت تقسیم خواهند شد.

در هرس باردهی، اندام‌های رویشی و چوبی تا حد امکان به شاخه‌های تولید کننده گل و میوه تبدیل می‌شوند. انواع مختلف هرس باردهی عبارتند از:

  1. هرس ریشه یا حذف ریشه: این نوع از هرس از جذب بیش از حد شیره خام جلوگیری می‌کند و به همین منظور می‌تواند منجر به افزایش اندام‌های میوه‌ساز در درخت شود.
  2. هرس پوسته یا زخم کردن پوست درخت: هرس پوسته عموماً به منظور تنظیم تعادل میان شیوه خام و پرورده صورت می‌گیرد که این اقدام، رویش یا زایش درخت را متعادل می‌سازد.
  3. هرس شاخه: این هرس که به دو صورت هرس شاخه زنی یا هرس سرشاخه زنی انجام می‌شود می‌تواند تا بر میزان قدرت باروری درختان بیفزاید.
  4. هرس برگ: هرس برگ عموماً در فصل تابستان و به منظور افزایش جذب نور در بخش‌های میانی درخت صورت می‌گیرد.
  5. هرس گل: این نوع از هرس در اوایل بهار و با هدف « حفظ قدرت، استحکام درخت و تنظیم مقدار بار روی شاخه‌ها » انجام می‌شود.
  6. هرس میوه یا تنک کردن میوه: هرس میوه به مانند هرس گل برای تنظیم مقدار وزن اعمال شده از محصولات روی بخش‌های مختلف درخت انجام می‌گیرد.
  7. هرس شیمیایی: هرس شیمیایی با استفاده از مواد شیمیایی و ترکیبات هورمونی، افزایش رشد و باردهی درخت را به همراه خواهد داشت.
هرس باردهی و فواید آن

بررسی فواید هرس باردهی

انواع روش‌های هرس پوست درخت گردو

هرس کت زنی و هرس تبر زنی دو نوع هرس درختان در ناحیه « پوست » می‌باشند. این دو نوع از هرس، وظیقه متعادل سازی میزان شیره خام و پرورده در اندام‌های مختلف درخت و افزایش رویش و زایش درخت را بر عهده دارند.

هرس کت زنی درخت گردو

در هرس کت زنی درخت گردو روشی از هرس درخت گردو است که از آن به عنوان « حلقه برداری یا Girdling » نیز یاد می‌شود. کت زنی درخت گردو، با برداشتن حلقه‌ای از پوست تنه یا شاخه درخت صورت می‌گیرد.

این نوع از هرس در فرآیند انتقال شیره بین بخش‌های مختلف (ریشه، شاخه و برگ) مداخله کرده و مواد معدنی، محصولات فتوسنتز و سایر ترکیبات زیستی در گیاه را به صورت متعادل در تمامی بخش‌ها توزیع می‌نماید.

 هرس تبر زدن درخت گردو

هرس تبر زنی درخت گردو یا هرس شکاف‌زنی ( Scoring ) با استفاده از برش‌هایی مورب روی پوست درخت صورت می‌گیرد. در این روش پس از گذشت چند روز از وقوع تبر زنی، شیره خام در حین جا به جایی توسط آوند‌ها، از مجرا‌های ایجاد شده بیرون می‌زنند و به این ترتیب نسبت شیوه پرورده در درخت افزایش می‌یابد.

هرس تبر درخت گردو

بررسی خواص تبر زدن درخت گردو

چگونگی تبر زدن درخت گردو 

عموماً برای تبر زدن  از یک ابزار تیز مانند: « تبر، ساتور یا ابزار مخصوص برای ایجاد خطوط مورب روی پوست درخت » استفاده می‌شود. این برش‌ها لازم است تا بخشی از چوب زیر پوسته را نیز زخمی کنند.

به این ترتیب هورمون‌های رشد و هیدرات کربن در بالای بخش زخمی تجمع می‌کنند و باعث تبدیل جوانه‌های چوبی به جوانه‌های گل خواهند شد.

کلام پایانی درباره ی زمان تبر زدن درخت گردو

پس از تبر زدن، شیره خام به صورت مایعی آب مانند از خطوط مورب خارج شده و شیره پرورده نیز درخت را از حالت رویش،  وارد فاز زایش خواهد شد و افزایش باردهی درخت در پی آن صورت خواهد گرفت.

بهترین زمان تبر زدن درخت گردو، انتهای فصل زمستان و در زمان رشد رویشی درخت است. این نوع از هرس در راستای افزایش باردهی درختان گردو در سال بعد نیز می‌توانند تأثیرگذار باشند.